Hızır kimdir?

Hızır Aleyhisselam, İslam inancında Allah tarafından özel bir bilgiye, hikmete ve ölümsüzlüğe mazhar kılınmış bir kul olarak kabul edilir. Hem Kur’an-ı Kerim’de hem de İslam kültüründe bilgeliğin, yardımseverliğin ve ilahi rehberliğin sembolü olarak önemli bir yere sahiptir.

Kur’an’da Hızır (a.s.)

Hızır ismi Kur’an’da doğrudan geçmez; ancak onun hikâyesi Kehf Suresi’nin 60–82. ayetleri arasında anlatılır.
Bu bölümde, Hz. Musa (a.s.) ilahi bilgiyi öğrenmek ister ve Allah tarafından kendisine “bilgilerden bir bilgi verilmiş kul” ile buluşması emredilir. O kişi Hızır’dır.

Hızır, Hz. Musa ile birlikte çıktıkları yolculukta üç olay gerçekleştirir:

1. Bir gemiyi deler, çünkü o gemi yoksul insanlara aittir ve zalim bir kral onu zorla almak istemektedir.

   

   Hz. Fâtıma kimdir?

   İçeriği Görüntüle

2. Bir çocuğu öldürür, çünkü o çocuk büyüyünce anne-babasını azgınlığa sürükleyecektir.

3. Yıkılmak üzere olan bir duvarı onarır, çünkü o duvarın altında iki yetim çocuğa ait bir hazine vardır ve babaları salih bir kişidir.

Bu olaylar Hz. Musa’ya zahiren yanlış görünse de Hızır ona, “Ben bunları kendi isteğimle yapmadım; bunların her birinde Allah’ın hikmeti vardır.” der.
Bu kıssa, insan aklının sınırlarını aşan ilahi planın sembolik bir anlatımıdır.

Hızır İsminin Anlamı

• “Hızır” (Arapça: الخضر, al-Khidr), “yeşil” veya “yeşerten” anlamına gelir.

• Rivayetlere göre Hızır bir yere oturduğunda orası hemen yeşerirdi; bu yüzden “yeşilliğin, diriliğin ve hayatın sembolü” sayılmıştır.

İnanç ve Rivayetlerde Hızır

• Hızır’ın ölmediğine ve Allah’ın izniyle hâlâ yeryüzünde dolaştığına inanılır.

• Zor durumda kalan, samimi kalple yardım isteyen insanlara “Hızır gibi yetişti” denir.

• Hızır’ın denizlerin velisi olduğuna, karada da insanlara yardım ettiğine dair birçok menkıbe vardır.

• İlyas (a.s.) ile birlikte “Hızır-İlyas” olarak anıldığı ve her yıl bir araya geldiklerine inanılır. Bu buluşma, Anadolu’da Hıdırellez Bayramı olarak kutlanır (6 Mayıs).

Tasavvuf ve Halk İnancında Hızır

Tasavvufta Hızır, “Allah dostlarının rehberi” ve marifet yolunun öğreticisi olarak görülür.
Birçok veli ve dervişin Hızır’la karşılaştığına, ondan manevi ders aldığına inanılır.
Özellikle yardım bekleyenlerin umudu ve maddi-manevi sıkıntılarda kurtuluşun sembolü olarak anılır.

Hızır’ın Özellikleri

• Ölümsüzlük verilmiştir (bazı rivayetlere göre “ab-ı hayat” içmiştir).

• İlahi sır ve hikmet bilgisine sahiptir.

• Müminlerin zor anlarında Allah’ın izniyle yardım eder.

• Tevazu, sabır, ilim ve teslimiyetin sembolüdür.

Kısaca Özet