Kış aylarının sonlarına doğru etkisini gösteren ve soğuk havalarla anılan "Hamsin", özellikle Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Anadolu'da bilinen bir meteorolojik dönemdir. Arapça kökenli bir kelime olan Hamsin, "elli" anlamına gelir ve yaklaşık 50 gün süren soğuk ve rüzgârlı bir dönemi ifade eder. Bu süreç, genellikle 21 Ocak'ta başlayıp Mart ayının başlarına kadar devam eder ve sıcaklık dalgalanmaları ile dikkat çeker.
Hamsin soğukları, yılın bu döneminde atmosferdeki basınç değişiklikleriyle birlikte şiddetli rüzgârlar ve sert soğuklarla kendini gösterir. Türkiye’de de bu soğuklar özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde daha etkili olurken, kıyı bölgelerde de hissedilebilir. Hamsin döneminde sıcaklıklar aniden düşebilir ve bazı yıllarda kar yağışı ile birleşerek günlük yaşamı zorlaştırabilir.
Uzmanlar, 2025 yılı için Hamsin soğuklarının Ocak ayının son haftasında başlayacağını ve Şubat ayı boyunca etkisini göstereceğini öngörüyor. Küresel iklim değişikliği nedeniyle hava koşullarının değişkenlik gösterdiği günümüzde, bu soğukların süresi ve şiddeti yıllara göre farklılık gösterebiliyor. Ancak genel olarak Hamsin, soğuk hava dalgalarının en sert dönemlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Hamsin soğuklarının en büyük etkilerinden biri, tarım ve hayvancılık üzerinde görülüyor. Özellikle don olayları, ekili tarım arazilerinde ciddi zararlar yaratabilirken, küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiricileri de bu sert soğuklara karşı önlemler almak zorunda kalıyor. Ayrıca, rüzgârın şiddetiyle birlikte hissedilen sıcaklık daha da düşüyor ve bu durum, insan sağlığını da olumsuz etkileyebiliyor.
Soğuk hava dalgaları, üst solunum yolu enfeksiyonlarının artmasına, grip ve nezle gibi hastalıkların yayılmasına neden olabiliyor. Uzmanlar, bu dönemde özellikle yaşlıların, kronik hastalıkları olan bireylerin ve çocukların daha dikkatli olması gerektiğini belirtiyor. Hamsin döneminde sert esen rüzgârlar ve kuru soğuk, cilt kuruluğu ve solunum yolu rahatsızlıklarına da yol açabiliyor.
Hamsin soğukları sadece Türkiye ile sınırlı kalmayıp, Kuzey Afrika’dan Orta Doğu’ya kadar geniş bir coğrafyada etkili oluyor. Özellikle Mısır, Suriye ve Lübnan gibi ülkelerde bu dönemde sert rüzgârlar ve ani hava değişiklikleri görülüyor. Hamsin'in bazı bölgelerde çöl tozları ile birleşerek hava kalitesini düşürdüğü ve sağlık sorunlarına yol açtığı da biliniyor.
Hava tahmin uzmanları, Hamsin soğuklarının her yıl farklı şiddetlerde yaşandığını ancak genellikle en güçlü etkisinin Şubat ayının ortalarında görüldüğünü belirtiyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve Erzurum gibi şehirlerde bu dönemde sıcaklıklar sıfırın altına düşebilir ve yoğun kar yağışı görülebilir. Bu nedenle, vatandaşların hava tahmin raporlarını takip ederek gerekli önlemleri almaları öneriliyor.
Son olarak, Hamsin soğuklarının sona ermesiyle birlikte baharın habercisi olan ılık hava dalgaları etkisini göstermeye başlıyor. Mart ayının başından itibaren sıcaklıklar yavaş yavaş yükselmeye başlasa da, ani soğuk hava dönüşleri olabileceği için dikkatli olunması gerekiyor. Hamsin'in ardından gelen bahar yağmurları, doğanın uyanışını müjdeleyen en önemli işaretlerden biri oluyor.
