38,1133
34,1591
2.913,97
Uzman Klinik Psikolog
Uluğ Çağrı Beyaz, eleştirilere veya önerilere kapalı kişilerin sıklıkla
başvurduğu savunma psikolojisinin nedenlerini değerlendirdi.
BASKI VE STRES SAVUNMA
PSİKOLOJİSİNİ TETİKLEYEBİLİYOR
İnsanların eleştirilere
veya önerilere savunma psikolojisiyle tepki göstermelerinin altında kişinin
benliği ve özsaygısıyla ilgili sorunlar olabileceğini belirten Beyaz,
"Eleştiri ve yorumlar kişinin kendisini değersiz ve yetersiz hissetmesine
etki edebilir ve bununla birlikte savunma mekanizmalarını harekete geçirebilir.
Savunma psikolojisi ise bireylerin, geçmişinde yaşadığı deneyimlere dayanır.
Olumsuz deneyimler ve travmatik yaşantılar kişinin çeşitli etkilerle inşa
ettiği kimlik duygusuna da yön verebilme gücüne sahip olduğu için bireylerin
eleştirilere karşı daha savunmacı bir tutum içinde olmasına neden olabilir.
Kişi, kendini belli bir şekilde tanımlıyorsa ya da kimliğini tanımlayan; müspet
veya menfi olabilecek özellikleriyle güçlü bir şekilde bağ kuruyorsa, eleştiriler
bu kimlik duygusunu tehdit edebilir ve savunma mekanizmalarını
tetikleyebilir." dedi.
Ayrıca bu durumlardan
bağımsız olarak duygusal zorluklar veya stresin de savunma psikolojisine zemin
hazırlayabileceğini ifade eden Beyaz, baskı ve stres altında olan bir kişinin,
eleştirilere de önerilere de daha mesafeli ve daha savunma psikolojisi ile
tepki verebileceğini ifade etti.
ÖZSAYGI VEYA BENLİK
ALGISI, ELEŞTİRİLERE VERİLEN TEPKİYİ ETKİLEYEBİLİR
Bireylerin kendileri
hakkındaki değerlendirmelerinin inançları, özsaygıları ve benlik algılarıyla
doğrudan ilişkili olduğunu dile getiren Beyaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Savunma
mekanizmaları ise dışarıdaki gerçeklikler içinde olumsuz olabilecek olaylar
veya durumlardan korunmak/kaçınmak için bireylerin geliştirdikleri emosyonel
tepkilerin tümüdür. Olumlu veya olumsuz eleştirilere savunma psikolojisiyle
tepki veren kişilerin özsaygısı veya benlik algısıyla oldukça derin bir bağ
olduğunu söyleyebiliriz. Kişinin kendisini değerli, kabul görmüş ve yetenekleri
olan birisi olarak algılaması, olumlu bir benlik algısı ile mümkündür. Böyle
bir durumda, bu algıya sahip bir kişi olumlu eleştirilere açık olabilir çünkü
bu kişinin kendisini geliştirmesine olanak tanıyabilecek bir gelişim süreci
olarak görülüp algılanır. Fakat olumsuz bir benlik algısı veya düşük özsaygı
durumunda ise kişi somut verilere bakmaksızın kendini değersiz veya yetersiz
birisi olarak niteleyebilir. Böyle bir durumda ise haliyle kişi eleştirilere
savunmacı bir tepki verebilir çünkü eleştiriler, kendisini daha kötü
hissetmesine veya zayıf olduğuna inandığı özsaygı ve benliğine yönelik adete
bir kanıt anlamı taşır. Dolayısıyla kişinin özsaygısı veya benlik algısı,
eleştirilere verdiği tepkileri büyük ölçüde etkileyebilir."
"ELEŞTİRİLERİN,
KENDİMİZİ GELİŞTİRECEĞİMİZ YANLARINA ODAKLANMALIYIZ"
Eleştirilere sağlıklı
bir şekilde nasıl yanıt verilebileceğine de değinen Uzman Klinik Psikolog Uluğ
Çağrı Beyaz, "Evvela yapılabilecek ilk ve en önemli şey, gelen eleştirinin
nedenini anlamak ve bu eleştirinin bizim için ne anlam ifade ettiğini objektif
bir şekilde değerlendirmeye gayret göstermektir. Her ne kadar yıkıcı
eleştirilerin cömert bir şekilde yapıldığı bir toplumda yaşıyor olsak da!
Eleştirilerin, kişisel olmayan geri bildirimler olduğu, kendimizi geliştirmemize
yardım niteliği taşıdığı ve bunların gerçek amaçlarının ne olduğuna odaklanmaya
çalışmanın farkındalığı, bu durumlara sağlıklı yanıtlar vermeye yardımcı
olacaktır. Bunun dışında, eleştirilere karşı savunmacı olmak yerine, açık ve
samimi bir iletişim kurarak yani; eleştiri ile ilgili düşüncelerimizi ve
duygularımızı anlaşılabilir şekilde ifade etmeye gayret göstermek oldukça
ehemmiyetlidir." şeklinde konuştu.
Savunma psikolojisinin
sürdürülmesi duygusal olgunlaşmayı engelleyebilir
Eleştirilere savunma
psikolojisiyle tepki vermenin kişilerin stres seviyelerini artırabileceğine,
kaygıyı ve depresif hisleri şiddetlendirebileceğine dikkat çeken Beyaz,
sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu tür tepkiler
genel olarak duygusal refah düzeyini olumsuz yönde etkileyebilir. Bireyin
eleştirilere karşı duygusal bir kalkan oluşturarak, gerçekten üzerinde
çalışması gerektiği alanları görmesini ve gelişmesini engelleyebilir. Bu da
uzun vadede bakıldığında kişinin kişisel ve mesleki gelişimini engelleyebilir,
ilişkilerini olumsuz etkileyebilir ve genel yaşam kalitesini düşürebilir.
Ayrıca, savunma psikolojisinin sürdürülmesi, kişinin duygusal zekasını
geliştirmesini ve duygusal olarak olgunlaşmasını da engelleyebilir. Genele
bakıldığında da bu tür tepkilerin devam etmesi, duygusal esnekliğinin zafiyete
uğramasına ve başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurma yeteneğinin zayıflamasına
etki edebilir." (İLKHA)
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "çerez politikasını" inceleyebilirsiniz.