Güneşin zararlı ışınlarından canlıları koruyan ozon tabakası dünyanın hangi katmanında bulunur

Güneşin zararlı ışınlarından canlıları koruyan ozon tabakası dünyanın hangi katmanında bulunur? Atmosferdeki sera gazları miktarının aşırı artmasından kaynaklanan küresel ısınmaya neden olan gazların başında atmosfere salınan yüksek miktardaki karbondioksit gelmektedir. Atmosferdeki ozonun %90’ı, Stratosferin üst kısmında yer yüzeyinden 15-50 km arasında yer almaktadır. Toplam ozonun bulunduğu tabakaya Ozon tabakası adı verilmektedir. Ozan tabakası Güneş’ten gelen UV-B ve UV-C gibi zararlı ışınlarını tutarak Dünyanın yüzeyine ulaşmasını ve canlıların yaşamını tehdit etmesini önler. OZON TABAKASININ OLUŞUMU NASILDIR? Fotosentez sonucunda oksijenin stratosfer tabakasında birikmesiyle güneş ışınları bu tabakada bulunan oksijen moleküllerine çarpmış ve bu moleküllerin iki oksijen atomuna bölünmesini sağlamıştır. Bunun sonucunda oksijen atomları ile oksijen molekülleri birleşerek ozon molekülünü o da ozon tabakasını oluşturmuştur. Canlıların korunmasını sağlayan Ozon tabakası kimyasalların da etkisiyle delinme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Dünyada kullanılan azot, klor, hidrokloroflorokarbonlar (HCFC), kloroflorokarbonlar (CFC) gibi maddelerin etkisiyle ozon tabakasındaki incelme özellikle Güney Kutbu'nda görülmüştür. Atmosferdeki sera gazları tarafından uzaya yayılması engellenen aşırı ısının önemli bir kısmı okyanuslar tarafından soğuruluyor. Bu durum yeryüzünün ortalama sıcaklığının daha yavaş bir biçimde artmasına neden oluyor. Ancak okyanus suları ısındıkça etkinlikleri de azalmaktadır. Bu durum 1900’lerin ikinci yarısında tespit edilmiş sulardaki ısınmanın üçte birinin, atmosferdeki ozon seviyesinde yaşanan değişimlerle bağlantılı olduğu ortaya konulmuştur. CFC kullanımının yasaklanması ile ozon tabakasının incelmesinin durduğu hatta tabakanın kendi kendini tamir ettiği ve kalınlaştığı belirtilmiştir. OZON TABAKASI İNCELİRSE NE OLUR? Ozon tabakasının incelmesi halinde dünyaya ulaşan zararlı güneş ışınları cilt kanseri ve bağışıklık sistemi rahatsızlıklarının artmasına yol açacak, ekolojik denge bozulacaktır. OZON HANGİ KATMANLARDA BULUNUR? Atmosferdeki ozonun %90’ına yakını, yer yüzeyinden itibaren yaklaşık 10–50 km (32.000–164.000 feet) seviyeleri arasında bulunan stratosfer tabakası içinde yer alır. Geri kalan %10’luk ozon miktarı ise yerden yaklaşık 10–15 km’ye kadar uzanan troposfer tabakası içinde bulunmaktadır. Ozon yıl boyunca ekvator kuşağı üzerindeki stratosfer tabakasında üretilmekte, hava hareketleri ile buradan kutuplara doğru taşınmaktadır. OZON TABAKASINI NASIL KORURUZ? -CFC ve HCFC içeren spreyleri kullanmayın -Buzdolabınızın ve derin dondurucunuzun termostatını doğru sıcaklığa ayarlayın -Aracınızda ozon tabakasına zarar veren maddeleri içermeyen klimaları tercih edin -Buzdolabını, kondansatörün bulunduğu arka tarafta düzenli olarak temizleyin -Eski buzdolapları, dondurucular veya klima üniteleri, yasaklar uygulamaya konmadan önce üretilen ozon tabakasını incelten maddeler içerebilir. Bakım ve geri dönüşümünü sağlayın OZON TABAKASININ DELİNMESİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE SEBEP OLUR MU? Ozon tabakasında meydana gelen delinmenin doğrudan iklim değişikliğine neden olmayacağı ancak Güney Yarım küre üzerindeki iklimi etkilediğini söylemek mümkündür. Zararlı UV ışınlarının bir kısmı ozon deliği boyunca kayar ancak bu güneş enerjisinin yüzde birinden az bir kısmı kadardır. Bu yüzden ozondan kaçan UV ışınlarının gezegen üzerinde küresel ısınmaya sebep olduğunu söylemek pek mümkün değildir. Güneşin Zararlı Işınlarından Canlıları Koruyan Ozon Tabakası Dünyanın Hangi Katmanında Bulunur? Güneş'ten gelen zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından canlıları koruyan ozon tabakası, atmosferin stratosfer tabakasında bulunur. Stratosfer, yerden yaklaşık 15-50 km yükseklikte yer alan bir tabakadır. Ozon tabakası, bu tabakanın en üst kısmında, 20-30 km yükseklikte yoğunlaşır. Ozon Tabakasının Önemi: Ozon tabakası, Güneş'ten gelen UV-B ve UV-C gibi zararlı ışınları absorbe ederek canlıların DNA'sına zarar vermesini önler. Bu olmadan, cilt kanseri, katarakt, bağışıklık sistemi zayıflığı ve bitkilerde büyüme geriliği gibi birçok sağlık sorunu ortaya çıkabilir. Ozon Tabakasını Tehdit Eden Etkenler: Kloroflorokarbonlar (CFC) ve Halonlar: Bu gazlar, buzdolapları, klimalar ve spreylerde kullanılan kimyasallardır. Atmosfere salındıklarında ozon moleküllerini parçalayarak ozon tabakasının incelmesine neden olurlar. Sera Gazları: Karbon dioksit gibi sera gazları, ozon tabakasına doğrudan zarar vermese de küresel ısınmaya yol açarak stratosferde ozon moleküllerinin parçalanmasını hızlandırabilir. Volkanik Patlamalar: Volkanik patlamalar, ozon tabakasına zarar veren klor ve brom gazları atmosfere salabilir. Ozon Tabakasını Korumak İçin Neler Yapılabilir? CFC ve Halon Kullanımını Azaltmak: Bu kimyasallar yerine ozon dostu alternatifler tercih edilmelidir. Sera Gazı Salınımını Azaltmak: Enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş gibi önlemler sera gazı emisyonlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ozon Tabakasına İlişkin Farkındalığı Artırmak: Ozon tabakasının önemi ve onu korumak için neler yapılabileceği konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Sonuç: Ozon tabakası, Dünya'daki yaşam için hayati önem taşımaktadır. Bu tabakayı korumak için bireysel ve uluslararası düzeyde adımlar atmak önemlidir. Ek Bilgiler: Ozon tabakası, 1930'larda İngiliz fizikçi Sydney Chapman tarafından keşfedilmiştir. Ozon tabakasının incelmesi ozon deliği olarak bilinir. En büyük ozon deliği Güney Kutbu üzerindedir. 1987 yılında Montreal Protokolü imzalanmış ve bu protokol ile CFC ve halonların üretimi ve kullanımı yasaklanmıştır. 1994 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından Ozon Tabakası Koruma Günü 16 Eylül olarak kabul edilmiştir.

Güneşin zararlı ışınlarından canlıları koruyan ozon tabakası dünyanın hangi katmanında bulunur

Cep telefonu ne zaman icat edildi?

Tesla şirketi elektrikli araç dışında hangi ürünleri piyasaya sürüyor? detaylar haberimizde...

ATV yayın hayatına ne zaman başlamıştır?

Akdağ: "Ekran bağımlılığı çocuklar için bir tehdittir"

Batman'da Gençler ARGE ile Geleceğe Adım Atıyor

Telefon ne zaman icat edildi? Telefonu kim icat etti?

Sosyal Medya Bağımlılığıyla Çocuklar Ailelerine Yabancılaşıyor

AB ülkelerinde tek tip şarj zorunluluğu başladı

A4 Çizgisiz Kağıt Boyutu Ne Kadar?

İMEİ kayıt ücreti kaç TL? Yeni yılda katlanacak!