Karlılık, yatırımcının hedeflerine (kısa vadeli mi, uzun vadeli mi), bütçesine ve altın piyasasındaki anlık duruma göre değişir.
İşte bu iki altın türünü karlılık açısından karşılaştıran detaylı bir analiz:
1. Gram Altın
Tanım: Gram altın, standart olarak 24 ayar saflıkta ve belirli gramajlarda (1 gr, 2.5 gr, 5 gr, 10 gr, 100 gr vb.) basılan külçe altınlardır. Genellikle fiziki olarak veya bankaların altın hesapları aracılığıyla alınabilir.
Avantajları:
- Düşük İşçilik Maliyeti: Gram altın, üzerinde herhangi bir takı işçiliği bulunmadığı için işçilik maliyeti (prim) en düşük olan altın türüdür. Bu, alım-satım arasındaki makas aralığının daha dar olmasını sağlar, yani bozdururken daha az değer kaybedersiniz.
- Esneklik: Küçük gramajlarda alınabildiği için düşük bütçelerle de altına yatırım yapma imkanı sunar. Bu da küçük birikimlerle düzenli alım yapmayı kolaylaştırır.
- Yüksek Likidite: Küçük miktarlarda alınıp satılabilmesi, gram altının daha likit olmasını sağlar. İhtiyaç halinde daha kolay ve hızlı nakde çevrilebilir.
- Saflık: Genellikle 24 ayar (995/1000 veya 999.9/1000 saflıkta) olduğu için saf altın değerini doğrudan yansıtır.
- Saklama Kolaylığı (Banka Hesapları): Fiziki altın saklamak istemeyenler için bankaların altın hesapları aracılığıyla alım-satım yapılabilir.
Dezavantajları:
- Fiziki Saklama Riski: Eğer fiziki gram altın alıyorsanız, kaybolma, çalınma riski veya saklama güvenliği endişesi olabilir.
- Alım/Satım Spread'i: Kuyumcularda gram altın alım satımında da belirli bir makas (alış-satış farkı) bulunur, ancak bu fark çeyrek altına göre genellikle daha düşüktür.
2. Çeyrek Altın
Tanım: Çeyrek altın, 22 ayar saflıkta olan ve belirli bir gramajı (genellikle 1.75 gram) olan geleneksel Türk yatırım ve takı altınıdır.
Avantajları:
- Geleneksel ve Kültürel Değer: Türkiye'de yüzyıllardır yatırım ve takı amaçlı kullanılan, geleneksel bir değeri olan bir altın türüdür. Düğün, nişan gibi özel günlerde hediye olarak da yaygın kullanılır.
- Kolay Tanınabilirlik: Standardize edilmiş bir ürün olduğu için her kuyumcuda kolayca alınıp satılabilir ve sahtecilik riski daha düşüktür (ancak yine de güvenilir yerden almak önemlidir).
- Fiziki Tutma Hissiyatı: Bazı yatırımcılar için fiziki olarak elle tutulur bir varlık olması psikolojik bir güvence sağlar.
Dezavantajları:
- Yüksek İşçilik Maliyeti: Çeyrek altınlar, basım ve işleme (kenarlarındaki desenler, damgalar vb.) nedeniyle üzerinde belirli bir "işçilik" maliyeti barındırır. Bu işçilik maliyeti, altını alırken fiyata eklenir, ancak satarken genellikle geri alınamaz veya çok az bir kısmı geri alınabilir. Bu durum, alım-satım arasındaki makas aralığını gram altına göre daha geniş hale getirir.
- Daha Az Safiyet: 22 ayar olması nedeniyle 24 ayar gram altına göre daha az saf altın içerir.
- Daha Büyük Bütçe Gerekliliği: Gram altına göre tek seferde daha yüksek bir maliyetle alınır. Küçük birikimlerle düzenli alım yapmak gram altına göre daha zor olabilir.
Karlılık Karşılaştırması (İşçilik ve Makas Aralığı Odaklı)
Karlılık açısından genel olarak gram altın daha avantajlı kabul edilir. Bunun temel nedeni, işçilik maliyetinin gram altında çok daha düşük veya hiç olmamasıdır.
- Uzun Vadeli Yatırım: Hem gram altın hem de çeyrek altın, altının ons fiyatındaki ve dolar kurundaki artışa paralel olarak değer kazanır. Ancak uzun vadede, işçilik maliyetinin olmaması nedeniyle gram altın, ana sermayenizden daha az kayıp yaşamanızı sağlar ve dolayısıyla kazancınızı maksimize etmenize yardımcı olur.
- Kısa Vadeli Yatırım: Kısa vadeli alım-satımlarda, makas aralığı (alış-satış farkı) çok daha kritik hale gelir. Gram altındaki dar makas, kısa vadede al-sat yaparak kar etme potansiyelini artırır. Çeyrek altında ise işçilik maliyeti nedeniyle, kısa vadeli işlemlerde kar etmek daha zor olabilir, hatta zarar etme riski daha yüksektir.
- Bütçe: Eğer küçük ve düzenli birikimlerle yatırım yapmayı hedefliyorsanız gram altın daha uygundur. Daha büyük bir bütçeniz varsa ve fiziki olarak daha geleneksel bir altın tutmak istiyorsanız çeyrek altın düşünebilirsiniz, ancak yine de işçilik maliyetini göz ardı etmemelisiniz.
Örnek Fiyat Karşılaştırması (Haziran 2025 tarihli tahmini piyasa verileri):
- Gram Altın (24 Ayar Has Altın): Alış: 4.322 TL, Satış: 4.323 TL (Makas: ~1 TL)
- Çeyrek Altın (22 Ayar): Alış: 6.915 TL, Satış: 7.067 TL (Makas: ~152 TL)
- (Not: 1 çeyrek altın ~1.75 gramdır. 1.75 * 4323 = ~7565 TL eder. Ancak çeyrek altının 22 ayar olması ve işçilik farkı nedeniyle bu fiyattan daha düşük alınıp daha yüksek satılır. Makas aralığının genişliği belirleyici.)
Yukarıdaki verilere bakıldığında, gram altında alış-satış arasındaki farkın (makasın) çeyrek altına göre çok daha az olduğu görülmektedir. Bu da gram altının bozdurulurken daha az değer kaybettiği anlamına gelir.
Sonuç
Yatırım amacıyla altın alıyorsanız, "işçiliksiz" veya "işçiliği en az olan" altın türlerini tercih etmeniz her zaman daha karlıdır. Bu bağlamda, gram altın (özellikle ziynet gram altın yerine, daha çok bankaların sunduğu gram altın veya saf altın külçeleri) çeyrek altına göre daha avantajlı bir yatırım aracıdır.
Çeyrek altın genellikle hediye amaçlı veya geleneksel olarak tercih edilen bir altındır. Yatırımcıların, altın almadan önce işçilik maliyetlerini ve alım-satım makas aralıklarını dikkatlice araştırmaları ve kendi yatırım hedeflerine en uygun altın türünü seçmeleri önemlidir.
