Eski Hal çevresinde geçen senelerde müşterilerden dolayı kaldırımda yürümek zor iken şimdi dükkanların tezgâhları ve kaldırımları boş.
Eski Hal esnafı ise yaşadıkları bu durumdan çok mustarip ve bir çözüm arayışındalar.
30 yıldır balıkçılık yaparak geçimini sağlayan Feyzullah Altuner, “Bu dükkân 30’uncu senesini doldurmak üzeredir. Yıllardır bu iş ile uğraşıyoruz. Babadan kalma bir meslektir. Bu işten başka bir iş de bilmiyoruz. Elhamdülillah şimdiye kadar bir sıkıntı olmadı. Yalnız bu korona olayından sonra artık piyasaların dengesi hep alt üst oldu. Korona gelmeden önce güllük gülistanlıktı bizim için. Yediğimiz önümüzde yemediğimiz arkamızdaydı. Aklına gelecek her şeyi yapabiliyorduk. Evin ihtiyaçları, dükkânın ihtiyaçları, çocuklarımızın ihtiyaçları aklına ne geliyorsa bu dükkân üzerinden halledebiliyorduk. Koronadan sonra çarklar durmaya başladı. Öyle böyle değil.” ifadelerini kullandı.
“Eskiden Müşterim Fiyat Sormazdı”
“Doğru düzgün kiramızı veremiyoruz, satış yapamıyoruz” diyen Altuner, “Eskiden beri yıllardır müşterim olan hayatta fiyat sormazken bugün geliyor diyor ki Feyzullah ağabey bu balığın fiyatı ne kadardır. Düşün o dereceye geldik. Malum şartlar değiştiği zaman insanlar ister istemez etkileniyor. Bizler de bu sıkıntıların giderilmesi için yetkililerden esnafa yönelik ellerinden gelen ne varsa yeni paketler, destekler istiyoruz. Esnafı ayakta tutacak bir şeyler olsun istiyoruz.”
“Kardeşlerim İşe Gitmeseler Geçinemeyiz”
Konuşmasının devamında Altuner, “Şu an dükkâna tek başıma bakıyorum. 5 tane kardeşim var, normalde gelip bana yardım ediyor. İş olmayınca dışarı çıkıp iş arıyorlar. Batıya gidip çalışmak zorunda kalıyorlar. Karadeniz’e Mersin’e çalışmaya gidiyorlar. Bende mecburi tek başıma kalıyorum. Kardeşlerim işe gitmeseler geçinemeyiz. Kiramızı zor ödeyebiliyoruz. Eskiden işlerimiz iyiydi, kardeşlerim yanımda kalıyordu. Dışarıdaki işe ihtiyacım olmuyordu. Ama şimdi mecburiyetten onları dışarı çalışmaya gönderiyoruz.” şeklinde konuştu
“Bir Gün İçinde En Az 500 Lira Yakıta Gidiyor”
Uzun yıllardır sakatat işi yapan Faik Rüzgar isimli esnaf ise, “Ailemizi elhamdülillah bununla geçindiriyoruz. Uzun bir süredir ise sadece maliyetlere çalışıyoruz. Mezbahaneye gidiş gelişlerimiz bile dokunur oldu. Eskiden günde 5 sefer mezbahaneye gidiyordum, hiç hesaba bile katmıyorduk. Şimdi gidiş gelişlerimiz bir gün içinde en az 500 lira yakıta gidiyor. Kira, elektrik, su, yol bunları hesaplamaktan artık iş yapamaz olduk. Rızkımızın peşindeyiz, şikâyetimiz Allah’tan yok ama piyasanın durumu da belli.” dedi.
“Müşteri Artık Kilo ile Değil Gramla Alıyor”
Rüzgar, “Yıllardır yaptığımız bu iş dükkânın önü leğenlerle sakatat dolu olurdu şimdi ise müşteri olmayınca ürün de az oluyor. Size şöyle örnek vereyim: Müşterilerim geliyordu, sakatata bakıyordu sonra en az 5, 6 kilo alıp gidiyordu. Yani ücretini sormadan kilo kilo alıp gidiyordu. Şimdi ise müşterim geliyor, elinde bir kâğıt var. Hesabını kitabını yapmış. Kasaptan alacağı belli. 100 lira, sadece biraz yemek için alıyor sonra da gidiyor. Müşteri artık kilo ile değil gramla alıyor. Eskiden böyle miydi? Ne yapacağımızı şaşırdık.” ifadelerini kullandı.
Son Yıllarda Çarşı Merkezinin Şehrin Geneline Kaymasıyla Eski Hal Canlılığını Yitirdi
Abdullah Basut adlı diğer bir hal esnafı da Eski Halin canlılığını yitirdiğini söyledi. Basut, “Son yıllarda çarşı merkezinin şehrin geneline kaymasıyla eski hal canlılığını yitirdi. Şehrin Diyarbakır Caddesi, Gültepe tarafına, Çamlıtepe tarafına kaymasıyla burası canlılığını kaybetmiştir. Şu an bütün esnafın işi yüzde elli değil; yüzde seksen bile düşmüştür. Eskiden burası çok canlıydı. Batman'ın en gözde yeriydi, en kalabalık, en fazla alışveriş yapılan yeriydi. Ama şu an düşmüş. Ama işler genel olarak da düşmüş zaten. Sadece burada değil, genel olarak düşmüş.” dedi.
MURAT ORHAN
