Normal Sigaranın Zararları
Geleneksel sigara, tütünün yakılmasıyla binlerce kimyasal madde içeren bir duman üretir. Bu kimyasalların 7.000'den fazlası zararlı olup, en az 70 tanesinin kanserojen olduğu bilinmektedir. Normal sigaranın temel zararlı bileşenleri şunlardır:
-
Katran: Akciğerlerde birikerek kansere ve KOAH gibi kronik akciğer hastalıklarına yol açar.
-
Karbon Monoksit: Kandaki oksijen taşıma kapasitesini azaltarak kalbin ve diğer organların oksijensiz kalmasına neden olur. Kalp krizi ve felç riskini artırır.
-
Nikotin: Yüksek oranda bağımlılık yapıcıdır. Kan basıncını yükseltir, damar tıkanıklığına yol açar ve kalp krizi riskini artırır. Ayrıca gebelikte fetal gelişim üzerinde olumsuz etkileri vardır.
-
Diğer Kimyasallar: Arsenik, amonyak, formaldehit, hidrojen siyanür gibi birçok zehirli ve kanserojen madde içerir.
Normal sigara kullanımı, başta akciğer kanseri, KOAH, kalp krizi, felç, ağız ve gırtlak kanserleri, mesane kanseri olmak üzere birçok kronik hastalığın birincil nedenidir. Bağışıklık sistemini zayıflatır ve genel sağlığı olumsuz etkiler.
Elektronik Sigaranın Zararları
Elektronik sigaralar, bir sıvıyı (likit) ısıtarak buharlaştıran cihazlardır. Bu likitler genellikle nikotin, propilen glikol, bitkisel gliserin ve çeşitli aroma maddeleri içerir. Elektronik sigara duman üretmese de, solunan bu buharın da sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğu kanıtlanmıştır:
-
Nikotin Bağımlılığı: Elektronik sigaraların çoğu nikotin içerir ve bu da tıpkı normal sigara gibi güçlü bir bağımlılık yapar. Nikotin, kalp atış hızını ve kan basıncını artırarak kalp-damar hastalıkları riskini yükseltir. Özellikle gençler arasında yeni bir nikotin bağımlılığına yol açabilir.
-
Akciğer Hasarı: Elektronik sigara buharındaki propilen glikol ve bitkisel gliserin gibi maddeler, akciğerlerde tahriş ve iltihaplanmaya neden olabilir. "EVALI" (E-cigarette or Vaping Product Use-Associated Lung Injury) gibi ciddi akciğer hastalıkları, elektronik sigara kullanımıyla ilişkilendirilmiştir. Akciğerlerde baloncuk oluşumu ve akciğer sönmesi gibi riskler de mevcuttur.
-
Ağır Metaller ve Toksinler: Elektronik sigara buharında kurşun, nikel, kalay gibi ağır metaller, organik kimyasallar ve bazı kanserojen maddelerin (örneğin formaldehit, asetaldehit) bulunduğu tespit edilmiştir.
-
Kalp Sağlığı Etkileri: Nikotinin yanı sıra buhardaki diğer kimyasallar da kalp atış hızını artırabilir, kan damarlarını etkileyebilir ve kalp krizi, inme gibi kardiyovasküler olayların riskini artırabilir.
-
Beyin Gelişimi: Özellikle ergenlik dönemindeki beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir.
-
Patlamış Mısır Hastalığı (Bronchiolitis Obliterans): Bazı elektronik sigara likitlerinde kullanılan diasetil adlı aroma maddesinin, akciğerlerde kalıcı hasara yol açan "patlamış mısır hastalığı"na neden olabileceği belirtilmektedir.
Hangisi Daha Zararlı? Karşılaştırma
Bilimsel camiada genel kabul gören görüş, normal sigaranın elektronik sigaraya göre çok daha fazla zararlı olduğu yönündedir. Bunun temel nedeni, normal sigaranın tütünün yanması sonucu oluşan binlerce zararlı ve kanserojen kimyasalı içermesidir. Elektronik sigaralarda yanma süreci olmadığı için karbon monoksit ve katran gibi normal sigaranın en tehlikeli bileşenleri bulunmaz.
Ancak bu durum, elektronik sigaranın masum olduğu anlamına gelmez. Elektronik sigaralar da:
-
Nikotin bağımlılığına yol açar ve bu bağımlılık ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
-
Akciğer, kalp ve beyin üzerinde kanıtlanmış zararlı etkilere sahiptir.
-
Uzun dönem etkileri tam olarak bilinmemektedir, çünkü bu ürünler nispeten yenidir ve uzun süreli kullanımın etkilerini gösteren kapsamlı araştırmalar henüz tamamlanmamıştır.
-
Özellikle gençlerin nikotin bağımlılığına başlamasına ve daha sonra normal sigaraya geçişine zemin hazırlayabilir.
Sonuç olarak, her iki ürün de sağlığa zararlıdır ve hiçbir tütün veya nikotin ürününün sağlıklı bir alternatifi yoktur. Sigarayı bırakmak isteyenler için elektronik sigaranın bir "bırakma aracı" olarak kullanılması önerilmemekte, bunun yerine bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemler ve profesyonel destek aranması tavsiye edilmektedir. En sağlıklı seçenek, hem normal sigaradan hem de elektronik sigaradan tamamen uzak durmaktır.
