Dünyanın küre şeklinde olduğunu ilk kesin olarak kanıtlayan kişi olmamakla birlikte, bu fikri ilk ortaya atanların başında Pisagor gelmektedir. MÖ 6. yüzyılda yaşamış olan Pisagor, ayın şeklini gözlemleyerek dünyanın da yuvarlak olduğu sonucuna varmıştır.
Ancak bu fikri ilk ortaya atan tek kişi Pisagor değildir. Dünyanın yuvarlak olduğu fikri, antik çağ filozofları arasında yaygın olarak tartışılan bir konuydu. Örneğin:
- Aristo: Dünyanın yuvarlak olduğunu, ay tutulmalarında Ay'ın üzerindeki gölgenin yuvarlak olması gibi gözlemlerle desteklemiştir.
- Eratosthenes: MÖ 3. yüzyılda yaşamış olan Eratosthenes, basit bir yöntemle Dünya'nın çevresini hesaplayarak küresel olduğunu kanıtlamıştır.
Peki, dünyanın yuvarlak olduğunu kesin olarak kanıtlayan ne oldu?
- Coğrafya Keşifleri: Özellikle 15. ve 16. yüzyıllarda yapılan deniz yolculukları ve dünyanın çevresinin dolaşılması, dünyanın küresel olduğu gerçeğini somut olarak ortaya koymuştur.
- Gözlemler: Gemilerin ufukta kaybolması, farklı bölgelerdeki yıldızların farklı görünmesi gibi gözlemler de dünyanın küresel olduğu fikrini desteklemiştir.
Özetle:
Dünyanın küre şeklinde olduğu fikri, tek bir kişiye atfedilemeyecek kadar eski bir düşüncedir. Pisagor bu fikri ilk ortaya atanlardan biri olsa da, bu fikrin yaygınlaşması ve kabul görmesi zaman almıştır. Coğrafya keşifleri ve bilimsel gözlemler, dünyanın küresel olduğu gerçeğini kesin olarak kanıtlamıştır.
Galileo Galilei
Dünyanın yuvarlak oluşu ile ilgili tartışmaların sembol ismi olan Galileo Galilei ise Pisagor’dan yaklaşık 2200 yıl sonra 1615 yılında Avrupa’nın Orta Çağı dönemindeki skolastik düşünceye başkaldırmasıyla ün kazanmıştır.
Ek Bilgiler:
- Copernicus: Günümüzde genellikle dünyanın yuvarlak olduğunu ilk söyleyen kişi olarak bilinen Copernicus, aslında dünyanın merkezde olmadığını, Güneş'in merkezde olduğunu öne süren bir teori ortaya atmıştır (Güneş merkezli sistem).
- Dünyanın tam olarak küre şeklinde olmadığı: Dünya, kutuplardan basık, ekvatordan şişkin bir şekle sahiptir. Yani mükemmel bir küre değildir.