Fyodor Dostoyevski (1821–1881)
Rus roman yazarı, düşünür ve modern psikolojik romanın kurucularından biridir. İnsan ruhunun derinliklerini, ahlak, inanç, özgür irade, suç ve vicdan temalarını benzersiz bir biçimde işler.
Kısaca Hayatı
-
Doğum: 11 Kasım 1821, Moskova
-
Ölüm: 9 Şubat 1881, St. Petersburg
-
Bir mühendislik okulunda okudu ancak genç yaşta edebiyata yöneldi.
-
Gençlik döneminde katıldığı düşünce toplulukları nedeniyle 1849’da tutuklandı, idama mahkûm edildi fakat cezası son anda Sibirya sürgününe çevrildi.
-
Sürgün deneyimi, eserlerindeki psikolojik ve dini temaların temelini oluşturdu.
Edebi Kimliği
Dostoyevski, karakterlerin iç dünyasına, vicdan çatışmalarına ve insan davranışlarının karanlık yönlerine odaklanmasıyla öne çıkar. Eserlerinde:
-
Suç ve ceza kavramı
-
Ahlaki ikilemler
-
İnsanın iyilik–kötülük mücadelesi
-
Toplumsal adaletsizlik
-
İnanç ve varoluş sancısı
yoğun biçimde işlenir.
Başlıca Eserleri
-
Suç ve Ceza (1866)
-
Karamazov Kardeşler (1880)
-
Yeraltından Notlar (1864)
-
Budala (The Idiot) (1869)
-
Ecinniler (Cinler / Şeytanlar) (1872)
-
Kumarbaz (1867)
-
Öteki (1846)
Edebiyata Katkısı
-
Modern psikolojik romanın öncüsüdür.
-
Nietzsche, Freud, Kafka gibi pek çok düşünür ve yazar üzerinde büyük etki bırakmıştır.
-
İnsan doğasının en derin çatışmalarını edebiyata taşıyan bir “ruhsal analiz” ustası olarak anılır.




