İşte 10 yıl çalışan bir işçinin istifa etmesi durumunda kıdem tazminatı alabileceği istisnai durumlar:
-
Emeklilik Nedeniyle İstifa:
- İşçi, emeklilik için gerekli sigortalılık süresini (örn. 15 yıl) ve prim gün sayısını (örn. 3600 gün) doldurmuş olmasına rağmen henüz emeklilik yaşını doldurmamışsa, "yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamladığı" gerekçesiyle işten ayrılabilir ve kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu durum, 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar için de geçerlidir ve belirli prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını karşılamaları halinde yaş beklemeden kıdem tazminatı alma hakkı tanır.
- Doğrudan emeklilik aylığı bağlatmak amacıyla işten ayrılan işçi de kıdem tazminatına hak kazanır.
-
Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle İstifası:
- Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu hak, evliliğin kanıtlanması ile kullanılır.
-
Erkek İşçinin Muvazzaf Askerlik Görevi Nedeniyle İstifası:
- Erkek işçi, muvazzaf askerlik görevi nedeniyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
-
Haklı Nedenle Fesih:
- İşçi, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinde belirtilen haklı nedenlerden birine dayanarak iş sözleşmesini feshederse (istifa ederse) kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu haklı nedenler şunlar olabilir:
- Sağlık Sebepleri: İşçinin işinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması, işyerinde bulaşıcı bir hastalığın bulunması gibi durumlar.
- Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Aykırı Haller: İşverenin işçiye veya aile üyelerine hakaret etmesi, cinsel tacizde bulunması, ücretin ödenmemesi veya eksik ödenmesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması, mobbing uygulanması, çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapılması (işçinin onayı olmadan) gibi durumlar.
- Zorlayıcı Sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süreyle işin durmasını gerektirecek zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.
- İşçi, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinde belirtilen haklı nedenlerden birine dayanarak iş sözleşmesini feshederse (istifa ederse) kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu haklı nedenler şunlar olabilir:
Önemli Notlar:
- İhbar Tazminatı: İstifa eden bir işçi, kural olarak ihbar tazminatı alamaz. Hatta, haklı bir neden olmadan ve ihbar süresine uymadan istifa eden işçi, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
- İspat Yükümlülüğü: Yukarıdaki haklı nedenlerle istifa edildiğinde kıdem tazminatı alabilmek için, işçinin bu haklı nedeni kanıtlaması (belgelerle, tanıkla vb.) gerekmektedir. Aksi takdirde, genel kural gereği tazminat hakkı doğmaz.
- Hukuki Destek: Durumunuzun yukarıdaki istisnalara girip girmediğinden emin değilseniz veya işvereniniz kıdem tazminatınızı ödemekte tereddüt ediyorsa, bir iş hukuku avukatından veya sendikanızdan hukuki destek almanız en doğrusudur. Zira her durumun kendine özgü koşulları olabilir ve yasal süreçler karmaşık olabilir.
Dolayısıyla, 10 yıl çalışmış olmanız tek başına istifa ettiğinizde tazminat alacağınız anlamına gelmez; ancak yukarıda belirtilen özel şartlardan birini taşıyorsanız kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.
Muhabir: Batman Rehber


