Batman’da ekonomik koşulların giderek ağırlaştığı bir dönemde, ocak ayının yaklaşmasıyla birlikte gündeme gelen dükkân kira artışları esnafın en büyük endişesi haline geldi. Kentin birçok noktasında esnaflar, yüksek oranlı kira zamları nedeniyle işyerlerini sürdürüp sürdüremeyeceklerini düşünüyor. Batman Esnaf ve Sanatkârlar Odası (BESO) Başkanı Mehmet Sıddık Çiftçi, bu sorunlarla ilgili önemli açıklamalarda bulunarak hem esnafa hem de mülk sahiplerine sağduyu çağrısı yaptı.
“Bu İşin Yaptırımı Yok, Vicdanı Var”
Çiftçi, oda olarak esnafın sesine kulak verdiklerini ve son haftalarda kira artışlarıyla ilgili yoğun şikâyet aldıklarını belirtti: Çiftçi, “İl genelinde kira zamlarının genellikle yılbaşlarında yapıldığını biliyoruz. Ancak bu yıl artış talepleri esnafı ciddi şekilde tedirgin etti. Birçok esnafımız bir-iki aydır kara kara düşünüyor. Bizim yasal olarak bir yaptırım gücümüz yok, ancak aracı olabiliriz. Mülk sahibi ile kiracı arasında makul bir seviyede buluşulması için devreye girebilir ve vicdanlı bir yaklaşım talep edebiliriz.” Dedi.
Konunun yalnızca maddi değil, insani bir mesele olduğuna dikkat çeken Çiftçi, “Bu işler vicdan işidir. Hepimiz aynı gemide yaşıyoruz. Bu gemi batarsa hepimiz zarar görürüz. Mülk sahibi ‘benim hakkım’ diyebilir, kiracı ‘benim gücüm yetmiyor’ diyebilir ama nihayetinde ortada korunması gereken bir ekonomik denge var” dedi.
“Dükkân Kapanırsa Kimse Kazançlı Çıkmaz”
Yüksek kira artışlarının zincirleme mağduriyetlere yol açacağını vurgulayan Çiftçi, “Bir esnaf kira artışının altından kalkamaz ve işyerini kapatmak zorunda kalırsa bundan kimse kazançlı çıkmaz. Dükkân bir ay bile boş kalsa mülk sahibi zarar eder. Kiracı işini kaybeder. Üstelik boş kalan dükkâna yeni kiracı bulmak da zaman alır. Dolayısıyla burada her iki tarafı da koruyacak makul bir yol bulunmalıdır” dedi.
Çiftçi ayrıca, bazı mülk sahipleri ile kiracılar arasında uzun yıllara dayanan, güven esaslı ilişkiler bulunduğunu hatırlatarak, ““Bazı kiracılar yirmi yıldır aynı dükkânda iş yapıyor. Böyle ilişkiler kıymetlidir. Bir anda çok yüksek zam yapmak, bu ilişkileri bozar. Bu yüzden mülk sahiplerinin kiracılarını anlaması, onların durumunu görmesi çok önemlidir.” Dedi.
“Kira Esnafın Temel ve Değişmeyen Gideridir”
BESO Başkanı Çiftçi, kira bedelinin esnaf açısından neden bu kadar kritik olduğunu detaylarıyla anlatarak, “Vergi, elektrik, personel veya diğer giderler iş durumuna göre esnetilebilir, azaltılabilir, hatta bazı dönemlerde geçici olarak durabilir. Ama kira sabittir. Ay sonunda mutlaka ödenmesi gereken temel bir masraftır. Bu yüzden kira yükü hafif olduğunda esnaf daha rahat nefes alır, işine daha çok odaklanır, motivasyonu artar. Kiranın çok yüksek olması ise esnafın geleceğe dair cesaretini kırar.” Dedi.
Bu nedenle kira belirlenirken mevki, cadde, mahalle değeri, dükkânın büyüklüğü ve yenilik durumu gibi faktörlerin dikkate alınması gerektiğini belirten Çiftçi, “Eski kiracıyla yeni kiracının durumu bir değildir. Esnafın süregelen emeği ve işyerine kattığı değer de göz önünde bulundurulmalıdır” ifadelerini kullandı.
“Fedakârlık Bu Dönemde Mülk Sahibine Düşüyor”
Ekonomik koşulların genel bir zorluk oluşturduğunu kabul eden Çiftçi, fedakârlığın bu süreçte daha çok mülk sahiplerine düştüğünü söyledi. Çiftçi, “Biz kimsenin mağdur olmasını istemiyoruz. Elbette mülk sahibinin de hakkı var. Ancak kiracı gücünün üzerinde bir artışla karşılaşırsa o işyerini sürdüremez. Mülk sahibi de boş kalan dükkândan zarar eder. Yani karşılıklı anlayış şart.” Dedi.
“Ne Şiş Yansın Ne Kebap”
Çiftçi, son olarak tüm tarafları sağduyuya davet ederek şöyle konuştu: “Yılların hatırını, emeğini, komşuluğunu düşünelim. Gereksiz gerginliklere, mahkeme süreçlerine gerek yok. Lütfen makul artışlarla iki tarafı da memnun eden bir çözüm üretin. Ne şiş yansın ne kebap… Esnafın ayakta kalması Batman ekonomisinin ayakta kalması demektir. Odamız her zaman arabuluculuk yapmaya hazırdır.”
