6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremin ardından yıkılan şehirlerin yeniden inşası için Batman’dan deprem bölgesine giden inşaat ustaları, Batman’da adeta usta krizine sebep oldu.
Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin üzerinden geçen süre zarfında, bölgenin yeniden imar süreci başlarken, Batman’daki inşaat sektörü beklemediği bir darboğazla karşı karşıya kaldı. Deprem bölgesindeki cazip yüksek yevmiyeler, yerel ustaların büyük bir kısmını bölgeye çekti ve bu durum, Batman’da "usta krizi" ve astronomik işçilik maliyetleri yarattı.
Sektördeki güncel durum hakkında bilgi veren Müteahhit Mehmet Yanaç, "Girdiler pahalı, ama asıl sorun işçilik maliyeti. Mesela eskiden 50 liraya aldığımız seramiğin işçiliğini 10 liraya yaptırıyorduk. Şimdi 300 liraya aldığımız seramiği, 200-250 liraya ancak yaptırabiliyoruz." ifadelerini kullandı.
İşgücü Talebi Yüksek, Sayı Çok Az
Yanaç, işçilik fiyatlarındaki bu fahiş artışın temel nedeninin deprem bölgesi olduğunu dile getirdi. Deprem bölgesindeki yeniden yapılanma sürecinin inşaat ustaları için cazip fırsatlar doğurduğunu söyleyen Yanaç, "Ustalığın maliyeti çok kıymetlenmiş durumda. Bunun sebebi, deprem bölgesindeki yüksek iş talebi. Bazı ustalarımız oraya gidip günde 4 bin, 5 bin liraya varan yevmiyeler alıyorlar. Bugün Batman'daki ustaların çoğu deprem bölgesinde iş tuttuğu için oraya gidiyor. Haliyle Batman’da usta sayısı azaldı." dedi.
Batman’da iş talebinin çok ama işi yapacak ustanın az olduğunu vurgulayan Yanaç, piyasada kalan ustalara mecburen yüksek fiyatlar ödemek zorunda kaldıklarını söylüyor. Yanaç’a göre, bir usta şu an iş olsa da olmasa da 2500-3000 liradan aşağıya çalışmıyor. Bu durumun ardındaki faktörler ise çift yönlü olduğunu belirten Yanaç, “Artan yevmiyelerin bir nedeni, ustaların da karşı karşıya kaldığı genel hayat pahalılığı ve yüksek enflasyon iken bir nedeni de deprem bölgesine giden usta sayısının fazlalığı. Bu durum, yerel piyasadaki arz-talep dengesini tamamen bozmuş durumda.” şeklinde konuştu.
Maliyet Zinciri Tüketiciye Yansıyor
Yevmiye artışlarının ve usta kıtlığının Batman inşaat sektörüne olumsuz etkisi, daire maliyetlerini doğrudan yukarı çekiyor.
Yanaç, bu durumu daire fiyatları açısından şöyle değerlendirdi: "Bu sefer maliyet yüksek olmuş oluyor. Sonuçta müteahhit ne kadara mal etse, kârını koyup o şekilde satacak. Bu da haliyle tüketiciye yansıyor."
Yanaç, işçilik ve girdi maliyetlerinin yanı sıra arsa maliyetlerine de dikkat çekerek, iki-üç sene öncesine göre kat karşılığı arsa oranlarının yükseldiğini ve bir dairenin maliyetinin neredeyse yarısının doğrudan arsaya gittiğini vurguladı.
