Barış Atay Mengüllüoğlu, 22 Eylül 1981 tarihinde Almanya’nın Wilhelmshaven şehrinde doğmuştur. Ailesiyle birlikte 1999 yılına kadar Antakya’nın Mengüllü köyünde yaşamış, eğitim hayatına burada başlamıştır. 18 yaşında üniversite eğitimi için Adana’ya gitmiş ve Çukurova Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nde öğrenim görmeye başlamıştır. Ancak tiyatroya olan ilgisi nedeniyle eğitimini yarıda bırakmış ve İstanbul’a taşınmıştır. İstanbul’da Yeditepe Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nü tamamlayan Atay, ardından Kadir Has Üniversitesi’nde Sinema ve Televizyon alanında yüksek lisans yapmıştır.
Sanat kariyerine 2000’li yılların başında başlayan Barış Atay, “Arka Sıradakiler” dizisinde canlandırdığı Saffet karakteriyle geniş bir izleyici kitlesi tarafından tanınmıştır. Daha sonra “Aşk ve Gurur”, “Şöhret” ve “Hacı” gibi televizyon dizilerinde rol almış, “Kavuk” ve “Zincirbozan” gibi sinema filmlerinde de oyunculuk yapmıştır. Ayrıca “Damat Koğuşu” ve “Eksik” gibi projelerde de yer alarak sinema ve televizyon çalışmalarını sürdürmüştür. 2011 yılında arkadaşlarıyla birlikte kurduğu bağımsız tiyatro topluluğu “Emek Sahnesi” aracılığıyla sahneye taşıdığı “Sadece Bir Diktatör” adlı oyun, dönemin siyasi atmosferine eleştirel bir bakış sunmuş ve büyük yankı uyandırmıştır. Oyun, Kadıköy’de yasaklanınca internet üzerinden yayınlanmış ve Berlin’deki Maxim Gorki Tiyatrosu’nda sahnelenmiştir.
Barış Atay, sanat kariyerinin yanı sıra siyasi alanda da aktif bir figür olmuştur. Gezi Parkı protestolarına verdiği destekle tanınan Atay, bu süreçte çeşitli baskılara maruz kalmış ve 2013 yılında kısa bir süreliğine tutuklanmıştır. Mayıs 2018’de HDP’den Hatay milletvekili adayı olarak seçilen Atay, aynı yıl HDP’den istifa ederek Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) katılmış ve TİP’ten Hatay milletvekili olarak görev yapmıştır. 2023 seçimlerinde de milletvekilliği görevini sürdürmüştür.
Kişisel yaşamında Nusayri inancına sahip Alevi bir aileden gelen Barış Atay, 2013 yılında oyuncu ve yönetmen Beste Sultan Kasapoğulları ile evlenmiş ve bir çocukları olmuştur. Sanat ve siyaset arasında kurduğu dengeyle toplumsal sorunlara dikkat çekmeye çalışan Atay, sahneye taşıdığı eleştirileri meclise de taşımış, böylece geniş bir kitleye ulaşmayı başarmıştır. Hem sanat dünyasında hem de siyaset arenasında cesur duruşu ve toplumsal duyarlılığıyla tanınan Barış Atay, Türkiye’nin önemli figürlerinden biri olmuştur.
