3600 ek gösterge düzenlemesi, memurların maaşlarında ve özellikle emekli ikramiyeleri ile emekli maaşlarında ciddi bir iyileştirme sağladığı için, kapsamının kimleri içerdiği büyük bir merak konusudur. Özellikle düzenlemenin ilk çıktığı andan itibaren, kapsamın genişletilmesine yönelik beklentiler ve çalışmalar devam etmektedir.
Bu detaylı yazımızda, 3600 ek gösterge düzenlemesinin mevcut durumunu, kimleri kapsadığını ve en önemlisi 2 yıllık üniversite mezunlarının bu düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağına dair tüm soru işaretlerini, en güncel bilgiler ışığında yanıtlayacağız. Düzenlemenin temel mantığını, hangi kriterlere dayandığını ve gelecekte kapsamın genişlemesiyle ilgili beklentileri adım adım ele alacağız. Amacımız, bu karmaşık görünen konuda en net ve en doğru bilgiyi size sunarak, haklarınız ve beklentileriniz konusunda sizi aydınlatmaktır.
3600 Ek Gösterge Düzenlemesinin Temel Mantığı Nedir?
3600 ek gösterge, en basit tanımıyla, belirli meslek gruplarındaki ve unvanlardaki devlet memurlarının maaş ve emeklilik haklarını iyileştiren bir katsayıdır. Ek gösterge rakamı ne kadar yüksek olursa, memurun hem görev maaşı hem de emekli olduğunda alacağı emekli aylığı ve ikramiye o kadar yüksek olur. Bu düzenlemenin temel amacı, başlangıçta özellikle öğretmen, polis, hemşire ve din görevlisi gibi toplumda önemli görevler üstlenen meslek gruplarının uzun yıllardır süregelen mağduriyetlerini gidermek ve emeklilik refahlarını artırmaktı.
Düzenlemenin temel felsefesi, doğrudan mezun olunan okul türüne (2 yıllık veya 4 yıllık) odaklanmak yerine, daha çok memurun unvanına, hizmet süresine ve kariyerinde ulaştığı dereceye bağlıdır. Yani sistem, "kim hangi okuldan mezun oldu?" sorusundan ziyade, "kim hangi görevi yapıyor ve kariyerinde hangi seviyeye ulaştı?" sorusuna göre şekillenmiştir. Bu nedenle, 3600 ek göstergeden yararlanma durumu, kişinin diplomasından çok, devlet memuriyetindeki pozisyonuyla doğrudan ilişkilidir.
Mevcut Durumda Kimler 3600 Ek Göstergeden Yararlanıyor?
İlk olarak 2023 yılında yürürlüğe giren 5395 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme, belirli meslek gruplarını hedef almıştır. Bu düzenleme ile öğretmen, polis memuru (Emniyet Hizmetleri Sınıfı), sağlık çalışanlarından hemşire ve ebe gibi lisans mezunu sağlık personeli, din görevlisi (imam, müezzin vb.), avukat, müdür ve müdür yardımcısı gibi birçok unvandaki memurun ek göstergesi 3600'e yükseltilmiştir. Bu düzenlemeden yararlanmanın temel şartı, ilgili unvana sahip olmak ve birinci dereceye yükselmiş olmaktır.
Daha sonra yapılan ve kamuoyunda "ikinci 3600 düzenlemesi" olarak beklenen yeni torba yasa çalışmalarıyla kapsamın daha da genişletilmesi gündeme gelmiştir. Bu çalışmalar, birinci kademeye yükselmiş tüm memurların ek göstergelerinin 3600'e çıkarılmasını hedeflemektedir. Ancak, bu yeni düzenlemelerin yasalaşma süreci devam etmekte olup, henüz tüm detayları netleşmemiştir. Mevcut durumda, yasanın ilk halinde belirtilen unvanlar dışındaki memurlar, eski ek gösterge rakamlarına tabidir.
2 Yıllık Mezunlar (Önlisans) 3600 Ek Gösterge Kapsamında Mı?
Gelelim en can alıcı soruya. Mevcut yasal düzenlemeye göre, 3600 ek gösterge doğrudan "2 yıllık mezunları" kapsayan veya dışlayan bir ifade içermez. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, sistem unvan ve derece üzerine kuruludur. Ancak, 3600 ek göstergeden yararlanan unvanların büyük bir çoğunluğu, kadroya atanma şartı olarak 4 yıllık lisans mezuniyeti gerektiren pozisyonlardır (örneğin öğretmenlik, avukatlık gibi). Bu durum, dolaylı olarak 2 yıllık önlisans mezunlarının büyük bir kısmının mevcut düzenlemenin dışında kalmasına neden olmaktadır.
Örneğin, tekniker, sağlık teknikeri, zabıta memuru, memur, şef, veznedar gibi kadrolarda görev yapan ve 2 yıllık meslek yüksekokulu mezunu olan birçok kamu çalışanı, şu anki yasaya göre 3600 ek göstergeden yararlanamamaktadır. Bu kadroların ek göstergeleri genellikle 2200 veya 3000 gibi rakamlarda kalmaktadır. Dolayısıyla, sorunun net cevabı şudur: Eğer bir önlisans mezunu, yasanın 3600 ek gösterge verdiği bir unvana (örneğin müdür gibi) atanma şartlarını sağlayıp bu göreve yükselmişse yararlanabilir; ancak kendi unvanı (tekniker, memur vb.) listede yoksa, sırf önlisans mezunu olduğu için bu haktan yararlanamaz.
Geleceğe Dair Beklentiler ve Yeni Düzenleme Çalışmaları
Kamuoyunda ve sendikalar nezdinde, 3600 ek gösterge düzenlemesindeki adaletsizliği gidermek ve kapsamı genişletmek için yoğun bir talep ve beklenti bulunmaktadır. Hükümet yetkilileri tarafından da sıkça dile getirilen ve birinci dereceye yükselen tüm memurların herhangi bir unvan ayrımı yapılmaksızın 3600 ek göstergeden faydalanmasını sağlayacak yeni bir yasa çalışması yürütülmektedir. Bu çalışma, "Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" olarak Meclis gündemindedir.
Eğer bu kanun teklifi yasalaşırsa, o zaman durum tamamen değişecektir. Bu durumda, 2 yıllık önlisans mezunu olup, hizmet yılı ve kariyer basamakları itibarıyla birinci dereceye yükselmiş olan bir tekniker, memur, zabıta veya herhangi bir kamu çalışanı da unvanına bakılmaksızın 3600 ek gösterge hakkından yararlanabilecektir. Milyonlarca memur ve memur emeklisi, şu anda bu yasanın Meclis'ten geçmesini ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesini beklemektedir. Bu nedenle, güncel durumu takip etmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile TBMM'den gelecek resmi açıklamaları izlemek en doğrusu olacaktır.
