Ev Hanımlarına Emeklilikte 25 Yıl Şartı ve Yeni Düzenlemeler: Son Durum ve Beklentiler (2025)
Milyonlarca ev hanımının uzun süredir beklediği sosyal güvence ve emeklilik hakkı konusunda önemli gelişmeler yaşanıyor. Türkiye'de mevcut durumda ev hanımları için doğrudan bir "25 yıl ev hanımlığına emeklilik" sistemi bulunmamakla birlikte, isteğe bağlı sigortalılık yoluyla prim ödeyerek emekli olma imkanları mevcut. Bununla birlikte, hükümetin "Aile Koruma Kalkanı" projesi kapsamında yeni düzenlemeler üzerinde çalıştığı ve bu düzenlemelerin ev hanımlarına prim desteği ve çocuk sayısına göre erken emeklilik gibi önemli avantajlar getirmesi bekleniyor. Bu yeni sistemin 2025 yılı içinde netleşerek hayata geçmesi öngörülüyor.
Mevcut Durum: İsteğe Bağlı Sigortalılık Yoluyla Emeklilik
Şu anki mevzuata göre, herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan ev hanımları, isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek Bağ-Kur (4B) kapsamında emekli olabilirler. Bu sistemde iki temel emeklilik şartı öne çıkıyor:
- 9000 Gün Prim Ödemesi ve 58 Yaş: Eğer ev hanımı isteğe bağlı sigortalılık üzerinden 9000 gün (yaklaşık 25 yıl) prim ödemesi yaparsa, 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilir. Bu durumda, prim ödeme süresini yaşından önce tamamlamışsa, 58 yaşını beklemesi gerekmektedir.
- 5400 Gün Prim Ödemesi ve 61 Yaş: Daha az prim ödemek isteyenler için ise 5400 gün (yaklaşık 15 yıl) prim ödemesiyle 61 yaşını doldurma şartı bulunmaktadır.
Bu primler, brüt asgari ücretin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır ve tamamı ev hanımı tarafından ödenir. 2025 yılı için brüt asgari ücretin %32'si kadar prim ödemesi söz konusu olabilir, bu da aylık 8.321,76 TL civarında bir prim tutarına denk gelmektedir.
Yeni Düzenleme Müjdesi: Devlet Desteği ve Erken Emeklilik
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "müjde" olarak duyurduğu ve "Aile Koruma Kalkanı" paketi kapsamında değerlendirilen yeni düzenleme, mevcut isteğe bağlı sigortalılık sistemini ev hanımları lehine önemli ölçüde iyileştirmeyi hedefliyor. Henüz meclisten geçerek yasalaşmamış olsa da, taslakta yer alan ve kamuoyuna yansıyan detaylar oldukça umut verici:
- Devlet Prim Desteği: En önemli yeniliklerden biri, ev hanımlarının ödeyeceği aylık prim tutarının üçte birinin devlet tarafından karşılanması olacak. Bu, ev hanımlarının prim yükünü önemli ölçüde hafifletecek. Örneğin, 2025 yılı için belirlenen prim tutarının yaklaşık 2.773,92 TL'lik kısmının devlet tarafından ödeneceği belirtiliyor.
- Çocuk Sayısına Göre Erken Emeklilik (Yıpranma Payı): Projede, çocuk sahibi annelere yönelik yıpranma payı benzeri bir destek ve çocuk sayısına göre erken emeklilik imkanı tanınması da gündemde. Bu uygulama, kadınların annelik görevlerini de sosyal güvenlik kapsamına alarak daha erken emekli olmalarına olanak sağlayabilir.
- Sosyal Güvence ve Sağlık Hakları: Bu sisteme dahil olan ev hanımları, sadece emeklilik primi ödemekle kalmayacak, aynı zamanda Genel Sağlık Sigortası primleri de yatırılacağı için sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilecekler. Bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da bu haktan faydalanabilecek.
Kimler Yararlanabilecek ve Başvuru Süreci
Yeni düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte, daha önce sigorta girişi olsun ya da olmasın, 18 yaşını doldurmuş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı tüm ev kadınlarının bu imkândan yararlanabilmesi bekleniyor. Başvuruların, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılması ve isteğe bağlı sigorta kapsamında kayıt altına alınması planlanıyor.
Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Ev hanımlarına yönelik bu önemli düzenlemelerle ilgili çalışmaların devam ettiği ve taslağın henüz TBMM'ye sunulmadığı biliniyor. Bazı haber kaynakları, "2025 Aile Yılı" kapsamında hazırlanan projenin Ekim 2025'te start alacağını ve 2028'de uygulanmaya başlayacağını belirtiyor. Proje çalışmaları tamamlandığında, detaylar Resmi Gazete vasıtasıyla yayımlanacak ve başvuru süreçleri netleşecektir.
Beklentiler ve Etkileri
Bu yeni düzenlemenin, Türkiye'deki milyonlarca ev hanımına sosyal güvenlik ağına dahil olma ve yaşlılıkta ekonomik güvenceye kavuşma imkanı sunması bekleniyor. Devlet desteği ve çocuk sayısına göre erken emeklilik gibi avantajlar, ev hanımlarının yaşam kalitesini artırarak toplumsal refaha katkıda bulunacaktır. Sürecin yakın zamanda yasalaşması ve detaylarının kamuoyu ile paylaşılması büyük bir merakla bekleniyor.
Sizce bu yeni düzenleme, ev hanımlarının yaşamında ne gibi değişiklikler yaratır ve beklediğiniz başka hangi sosyal güvenceler olmalı?
